Ung thư là căn bệnh rất nguy hiểm và có khả năng gây tử vong cao. Hiện nay, có rất nhiều phương pháp điều trị ung thư, trong đó có liệu pháp điều trị đích giúp thúc đẩy cơ chế tự chết của tế bào ung thư hiệu quả. Vậy cơ chế ức chế tự chết của tế bào ung thư là gì? Để giải đáp thắc mắc này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thông tin trong bài viết sau.
Tế bào ung thư là gì?
Bất kỳ tế bào nào trong cơ thể cũng có thể biến thành tế bào ung thư nếu nó mang gen đột biến. Khác với tế bào bình thường, tế bào ung thư phân chia ngoài tầm kiểm soát và không đủ trưởng thành để thực hiện các chức năng cụ thể, phá hủy hệ miễn dịch, có thể lan rộng vào các bộ phận khác của cơ thể thông qua đường máu hoặc hệ bạch huyết, gây tổn hại cho các mô và cơ quan. Các tế bào ung thư không tuân theo nguyên lý nhất định nào.
Cơ chế tự chết của tế bào
Cơ chế tự chết của tế bào (apotosis – hay còn gọi là cơ chế tự hủy của tế bào) là quá trình chết theo chương trình của tế bào. Nó được dùng để loại bỏ các tế bào không hữu ích cho cơ thể. Nếu quá trình apotosis bị ngăn chặn, sẽ dẫn đến sự phân chia tế bào không kiểm soát.
“Apoptosis” là từ vui nhộn có nguồn gốc từ tiếng Latinh, có nghĩa là “rụng”, nó mô tả quá trình chiếc lá rơi xuống khỏi cành cây và chết đi. Do đó, người ta dùng từ này để mô tả cái chết của tế bào trong cơ thể.
Đối với tế bào bình thường, khi nó lão hóa, không còn thực hiện được chức năng của mình nó sẽ chết đi để nhường chỗ cho tế bào mới sinh sôi và phát triển. Đây là quá trình apotosis diễn ra tự nhiên. Tuy nhiên, đối với tế bào ung thư, quá trình apoptosis không diễn ra nên mới dẫn đến tình trạng phân chia ngoài kiểm soát, khối u hình thành và phát triển, thậm chí có thể di căn đến các bộ phận khác trong cơ thể.
Cơ chế ức chế tự chết của tế bào ung thư
Tại sao tế bào ung thư có thể khóa quá trình apoptosis? Cơ chế ức chế tự chết của tế bào ung thư là gì? Đây là câu hỏi đã khiến các nhà khoa học mất rất nhiều thời gian để giải đáp. Các nhà khoa học từ Viện Centenary (Úc) đã phát hiện ra, 2 loại protein đặc biệt xuất hiện trong khối u ác tính là protein MCL1 và một nhóm protein có tên chung là BET, chính chúng đã giúp tế bào ung thư đẩy lùi quá trình apoptosis tự nhiên, hỗ trợ các tế bào ung thư phát triển trong cơ thể. Nếu ức chế 2 loại protein này, có thể khiến tế bào ung thư tự hủy.
Các chuyên gia từ đại học Tel Aviv (Israel) cũng cho rằng, khi điều chỉnh một dạng protein đặc biệt bên trong các tế bào ung thư, quá trình tự hủy này sẽ được kích hoạt. Lúc đó tế bào ung thư chết đi, kích thước của khối u cũng giảm đi đáng kể, thay vì lan rộng ra.
Ngoài ra, tế bào ung thư cũng giống như tế bào bình thường, chúng cũng cần nguồn dinh dưỡng để tăng sinh và phát triển. Do đó, việc loại bỏ nguồn dinh dưỡng cho tế bào ung thư, cũng là cách khiến tế bào ung thư tự hủy.
Vậy cơ chế ức chế tự chết của tế bào ung thư là gì? Đó chính là cởi trói cho quá trình apoptosis để loại bỏ tế bào ung thư trong cơ thể.
Fucoidan tác động đến quá trình tự chết của tế bào ung thư như thế nào?
Tiến sĩ, bác sĩ Daisuke Tachikawa, Giám đốc Viện Nghiên Cứu Fucoidan NPO, Nhật Bản, đã phát hiện ra Fucoidan – một hợp chất nhờn có thể tan trong nước được tìm thấy ở cây tảo biển, có khả năng thúc đẩy các tế bào ung thư tự hủy theo chương trình Apoptosis.
Nhiều nghiên cứu đã chứng minh, sự tấn công của Gốc tự do (Free radical) chính nguyên nhân dẫn đến sự lão hóa và gây ra bệnh tật cho con người. Nó có thể gây tổn thương DNA, gây đột biến phân tử, tế bào, ức chế hệ miễn dịch, kích hoạt gen sinh ung thư, chống lại sự phát triển và hình thành của các tế bào bình thường. Nếu cân bằng được chất chống oxy hóa có thể giúp cơ thể tăng khả năng phòng vệ và dễ dàng trung hòa các gốc tự do.
Nghiên cứu của Viện Fucoidan NPO, Nhật Bản cho thấy, Fucoidan có cấu trúc phân tử cao khi vào cơ thể được hấp thụ trong hệ thống bạch huyết tại ruột non, kích hoạt mạnh hệ miễn dịch, trung hoà gốc tự do và ức chế sự tăng trưởng tế bào của khối u, từ đó kích hoạt khả năng tự tiêu diệt của các tế bào ung thư. Bởi hợp chất Fuicoidan là một chất chống oxy hoá cực mạnh, nó có chứa chất Fucose và gốc Sulfate, có thể giúp chống lại quá trình xâm lấn này của các gốc tự do cũng như các tế bào ung thư. Đồng thời, thúc đẩy các tế bào ung thư đi theo con đường tự chết Apoptosis.
Cụ thể, Fuicoidan ức chế phân tử tăng sinh mạch (VEGF) gắn với thụ thể trên màng tế bào, từ đó ức chế sự hình thành mạch máu mới của tế bào ung thư, cắt nguồn cung cấp oxy và dinh dưỡng cho chúng. Từ đó, khiến tế bào ung thư co cụm lại, yếu dần, không thể di chuyển sang các cơ quan khác và tự chết đi.
Đồng thời, Fucoidan hỗ trợ tăng cường miễn dịch bằng cách tăng số lượng và hoạt tính của tế bào lympho T và tế bào tiêu diệt tự nhiên (Natural killer cell – hay còn gọi là tế bào NK). Đây là tế bào có vai trò rất quan trọng trong hệ miễn dịch, chúng có khả năng chống lại virus và thực hiện giám sát miễn dịch các khối u. Khi phát hiện ra tế bào ung thư, tế bào NK sẽ lập tức sản sinh ra perforin trên bề mặt khiến tế bào ung thư tan chảy, tạo ra các lỗ hổng trên bề mặt rồi sau đó tiêu diệt chúng. Vì vậy, hiện nay Fucoidan được sử dụng rất rộng rãi trong việc hỗ trợ và điều trị bệnh ung thư.
Hi vọng những thông tin trong bài viết đã giúp các bạn hiểu rõ hơn về cơ chế ức chế tự chết của tế bào ung thư là gì để có phương án trị liệu thích hợp.
