Ung thư đại tràng là căn bệnh ung thư phổ biến đứng thứ 5 sau ung thư gan, phổi, dạ dày và ung thư vú. Càng phát hiện sớm thì bệnh có tỷ lệ điều trị thành công càng cao. Vì vậy, việc lên phác đồ điều trị ung thư đại tràng sẽ phụ thuộc vào giai đoạn bệnh và sức khỏe của người bệnh.
Các nguyên tắc khi xây dựng phác đồ điều trị ung thư đại tràng
Với mức độ phổ biến và khả năng gây tử vong cao của bệnh, có thể nói ung thư đại tràng là căn bệnh khá nguy hiểm. Việc lựa chọn phương pháp và xây dựng phác đồ điều trị ung thư đại tràng như thế nào cho từng bệnh nhân còn tùy thuộc vào các yếu tố:
– Các giai đoạn tiến triển của bệnh ung thư đại tràng
– Kích thước của các khối u
– Thể trạng của bệnh nhân
– Các yếu tố bệnh lý nền có thể ảnh hưởng tới quá trình điều trị
Mục tiêu của việc điều trị trong phác đồ bao gồm:
– Tiêu diệt triệt để hoặc ngăn ngừa tế bào ung thư phát triển
– Phòng ngừa tái phát bệnh
– Hỗ trợ làm giảm các triệu chứng của bệnh
Các giai đoạn chính của ung thư đại tràng khi lên phác đồ điều trị
Để lên phác đồ điều trị ung thư đại tràng cần chú ý đến 4 giai đoạn chính của bệnh. Các giai đoạn này được phân loại dựa vào cấu trúc của đại tràng và phương thức các tế bào ung thư lây lan từ đại tràng tới các cơ quan khác của cơ thể.
1. Giai đoạn 1
Đây được coi là giai đoạn sớm nhất của bệnh ung thư đại tràng, lúc này ung thư vẫn chỉ giới hạn ở trong đại tràng. Trong giai đoạn này, tế bào ung thư sẽ phát triển trong các lớp của thành đại tràng là niêm mạc và cận niêm mạc.
2. Giai đoạn 2
Ở giai đoạn này, các tế bào ung thư đã bắt đầu lan ra bên ngoài đại tràng và chuẩn bị di căn đến các khu vực khác ở trong đại tràng. Giai đoạn này thường được phân chia thành các giai đoạn nhỏ 2A, 2B và 2C, dựa trên việc các tế bào ung thư có thể lây lan ra bao xa.
Trong giai đoạn 2A, các tế bào ung thư thường nằm ở lớp ngoài cùng đại tràng. Ở giai đoạn 2B, các tế bào ung thư đã vượt qua lớp ngoài cùng của đại tràng để tới niêm mạc bao quanh ổ bụng. Ở giai đoạn 2C, các tế bào ung thư đã bắt đầu di chuyển tới sát các cơ quan hoặc cấu trúc này.
3. Giai đoạn 3
Ở giai đoạn 3, các tế bào ung thư bắt đầu quá trình lây lan tới các hạch bạch huyết lân cận. Giai đoạn này thường được chia thành 3A, 3B và 3C dựa trên số lượng các hạch bạch huyết bị ảnh hưởng bởi tế bào ung thư. 3A là giai đoạn khi các hạch bạch huyết gần với đại tràng bị ảnh hưởng. Nếu có 2-3 hạch bạch huyết bị ảnh hưởng thì đã tiến đến giai đoạn 3B, nếu có trên 4 hoặc các hạch bạch huyết ở xa bị ảnh hưởng thì xếp vào giai đoạn 3C.
4. Giai đoạn 4
Đây được coi là giai đoạn cuối cùng của bệnh ung thư đại tràng khi các tế bào ung thư đã di căn tới các cơ quan khác trong cơ thể. Khi các cơ quan ở gần như phổi hoặc gan bị ảnh hưởng, đây là giai đoạn 4A và khi các tế bào ung thư di căn tới một hoặc nhiều các cơ quan ở xa thì ung thư đại tràng đã chuyển sang giai đoạn 4B.
Xây dựng phác đồ điều trị ung thư đại tràng
Ung thư đại tràng được đánh giá có kết quả điều trị khả quan nếu phát hiện sớm và điều trị tích cực tùy vào từng giai đoạn. Phác đồ điều trị ung thư đại tràng bao gồm các phương pháp điều trị như: phẫu thuật, hóa trị, xạ trị. Sử dụng phương pháp nào, liều lượng ra sao cần sự nghiên cứu kỹ của bác sĩ dựa trên tình trạng của mỗi bệnh nhân.
1. Phương pháp phẫu thuật ung thư đại tràng
Phẫu thuật là phương pháp điều trị triệt căn trong điều trị ung thư đại tràng. Tùy vào từng vị trí của các khối u, tình trạng các hạch di căn… mà bác sĩ sẽ lên chỉ định cụ thể phẫu thuật chính cắt bỏ khối u cùng một phần đại trực tràng và các hạch lân cận, hay thực hiện phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đại tràng. Nguyên tắc phẫu thuật đưa ra là diện tích cắt sẽ cách xa khối u ít nhất 5cm để đảm bảo an toàn và nạo vét các hạch theo cuống mạch.
Một số trường hợp các khối u xâm lấn ra xung quanh thì vẫn có thể phẫu thuật triệt căn bao gồm cắt đại tràng và các tổ chức xung quanh khu vực bị xâm lấn. Trong trường hợp nếu không thể điều trị triệt căn, bác sĩ có thể chỉ định thực hiện nối tắt hay mở thông đại tràng.
2. Phương pháp xạ trị trong điều trị ung thư đại tràng
xạ trị dùng các tia năng lượng cao để tiêu diệt, làm nhỏ kích thước của khối u, giảm tỷ lệ bệnh ung thư tái phát tại chỗ. Điều trị tia xạ phổ biến cho các bệnh nhân ung thư đại trực tràng ở đoạn giữa và đoạn thấp, khi khối u đã chiếm hơn một nửa lòng ống của trực tràng hoặc dính và xâm lấn các tổ chức xung quanh.
Xạ trị trước khi thực hiện phẫu thuật: Được thực hiện khi khối u có kích thước lớn, ít di động, để làm giảm thể tích của khối u và tăng mức di động, tạo điều kiện thuận lợi cho phẫu thuật và giúp tăng tỷ lệ bảo tồn các cơ.
Xạ trị sau khi phẫu thuật: Được thực hiện khi khối u đã xuyên vượt qua lớp thanh mạc.
Xạ trị trong khi mổ: Được áp dụng cho các trường hợp không thể cắt bỏ hết khối u hoặc bị tái phát. Nếu không thể thực hiện xạ trị trong khi mổ, người bệnh sẽ được xạ trị ngoài sớm ngay sau khi phẫu thuật, tiếp theo sẽ thực hiện hóa trị liệu bổ trợ.
Đối với riêng các trường hợp không thể cắt bỏ được sẽ tiến hành xạ trị với liều tia xạ cao và thực hiện hóa trị liệu đồng thời.
3. Hóa trị trong điều trị ung thư đại tràng
Hóa trị trong phác đồ điều trị ung thư đại tràng được chỉ định như phương pháp bổ trợ, giúp cải thiện và tăng thêm thời gian sống cho người bệnh ung thư đại tràng
Đây là phương pháp sử dụng hóa chất để tiêu diệt các khối u. Sau khi phẫu thuật nếu có bị di căn hạch, bệnh nhân bắt buộc phải sử dụng hóa chất. Các hóa chất nhằm làm tăng thêm thời gian sống, giảm tỷ lệ tử vong. Hóa trị cũng có thể thực hiện như phương pháp điều trị chính khi bệnh ở giai đoạn muộn, không thể phẫu thuật.
4. Phương pháp điều trị trúng đích
Đây là phương pháp điều trị mới hiện nay. Các phác đồ khi điều trị hóa chất có thể phối hợp thêm với các loại thuốc điều trị trúng đích như: thuốc ức chế yếu tố phát triển biểu bì bề mặt, thuốc ức chế tăng sinh mạch. Tuy nhiên cũng cần lưu ý không phải điều trị trúng đích lúc nào cũng có hiệu quả.
Tóm tắt hướng dẫn điều trị ung thư đại tràng theo Bộ Y tế
Có thể tóm tắt cách điều trị bệnh ung thư đại tràng theo Hướng dẫn Chẩn đoán và Điều trị ung thư Đại – Trực tràng của Bộ Y tế như sau:
– Giai đoạn 1: Thực hiện cắt đại tràng
– Giai đoạn 2: Có thể vẫn cắt đại tràng. Ở giai đoạn này sẽ không khuyến cáo điều trị hỗ trợ
– Giai đoạn 3: Cắt đại tràng, thực hiện hoá trị hỗ trợ sau phẫu thuật, có thể thực hiện xạ trị hỗ trợ
– Giai đoạn 4: Tiến hành cắt đại tràng nếu khối u có thể thực hiện cắt được. Nối tắt qua các chỗ tắc nghẽn hay chảy máu. Cắt bỏ các khối di căn đơn độc nếu có thể.Trong trường hợp khối u ác tính đã di căn gan không thể cắt được, có thể huỷ khối u bằng nhiệt, sóng cao tần hay hoá trị thuyên tắc khối bướu qua động mạch gan.
Các lưu ý khi điều trị ung thư đại tràng
Trong quá trình điều trị, để có hiệu quả cao nhất, người bệnh nên tuân thủ theo phác đồ điều trị ung thư đại tràng theo chỉ định.
– Xây dựng một chế độ dinh dưỡng khoa học, tuân thủ các nguyên tắc ăn uống hợp lý cho người bệnh
– Tập luyện thể thao thường xuyên để nâng cao thể trạng khi điều trị
– Giữ vững tâm lý tích cực
Tóm lại, tỷ lệ sống có thể tăng cao nếu được phát hiện và điều trị sớm ngay từ giai đoạn đầu để có phác đồ điều trị ung thư đại tràng phù hợp. Nên chủ động thực hiện lối sống khoa học, thăm khám sức khỏe định kỳ để ngăn ngừa và phát hiện bệnh.
